History of Fort Siloso (1878 - 1942)

(21.09.09)

Fort Siloso ဆိုတာ ဒုတိယကမၻာစစ္တုန္းက အဂၤလိပ္တပ္သားေတြက စင္ကာပူကၽြန္းမွာအေျမွာက္ခံတပ္တစ္ခု ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ေနရာတစ္ခုပါ။ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္း အေျမွာက္ခံတပ္ ၁၂ခုထဲက တစ္ခုအပါအ၀င္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ ခံတပ္ကို 4 hectares (10 acres) ျဖင့္ အကာအကြယ္ ျပဳလုပ္ထားပါတယ္။  ‘Siloso’ ဆုိတာ ဖိလစ္ပိုင္ အေခၚအေ၀ၚနဲ႕ မနာလုိ သ၀န္တုိတတ္တဲ့သူ လုိ႕ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။

၁၈၈၅ ခုႏွစ္မွာ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးေတြဟာ စည္ကားတဲ့ ကပ္ပယ္(Keppel) ဆိပ္ကမ္းေတြနားမွာ ခံတပ္ေတြေဆာက္လုပ္ျခင္းနဲ႔ အလုပ္မ်ားေနခဲ့တယ္၊ စင္ကာပူကၽြန္းရဲ႕ အေရွ႕ဘက္မွာရွိတဲ့ တန္ဂ်ဳံ ကေတာင္(Tanjong Katong) ခံတပ္နဲ႔ အေနာက္ဘက္မွာ ပူလာဘရန္နီ(Pulau Brani) ၊ စီလင္စင္း (Silinsing)ခံတပ္နဲ႔ တာရာဂါ(Teregah) ခံတပ္ေတြကို ေဆာက္လုပ္ခဲ့တယ္။

အဲဒီအထဲမွာေတာ့ စီလိုဆို(Siloso) ခံတပ္ကျဖင့္ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ထင္ရွားခဲ့တယ္။ Fort Siloso ဆိုတာ စင္ကာပူရဲ႕ ပင္လယ္ကမ္းေျခ ခံတပ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့အျပင္ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးေတြဟာ Sentosa ကၽြန္းေပၚမွာ ေရွးေဟာင္းအက်ဆံုး စစ္တပ္ပံုစံ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ခံတပ္ေနရာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။Sentosa ကၽြန္းကုိ ေရွးယခင္က Pulau Blakang Mati ကၽြန္းလုိ႕ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲခဲ့ဖူးတယ္။ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးေတြဟာ အဲ့ဒီကၽြန္းကို မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးပါေၾကာင္းကို ၁၈၀၀ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္ကတည္းက သိရွိျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စူးအက္တူးေျမာင္းေဖာက္လုပ္ျပီးတဲ့အခ်ိန္အထိ တည္ေဆာက္မႈ အနည္းငယ္သာ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။

၁၉ရာစုႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွာ စင္ကာပူဟာ အၾကီးက်ယ္ဆံုး စီးပြားျဖစ္ ဆိပ္ကမ္းျမိဳ႕ေတာ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့အျပင္ သေဘာၤကုန္သည္ေတြနဲ႕ ဘုရင့္ေရတပ္အတြက္ အေရးၾကီး အားထားရတဲ့ မဟာမိတ္ေနရာတစ္ခုလည္းျဖစ္လာပါတယ္။

ခံတပ္ေတြ၊ စစ္စခန္းေတြ အမ်ားၾကီးရွိတဲ့အထဲမွာ sentosa ကၽြန္းေပၚမွာရွိတဲ့ စီလိုဆို(Siloso) ခံတပ္ဟာ မူလအတိုင္းတည္ရွိေနတဲ့ ခံတပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ပိုင္း စင္ကာပူအစုိးရက sentosa ကၽြန္းကုိ အပန္းေျဖစခန္းတစ္ခုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖို႕ ဆံုးျဖတ္လုိက္ျပီး စီလိုဆို(Siloso) ခံတပ္ကိုလည္း သမိုင္း၀င္ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလုိက္ပါတယ္။ မူလ လက္ရာမပ်က္ဘဲ နဂိုအတိုင္းရွိေနတဲ့ စီလိုဆို(Siloso)ခံတပ္ကို ၁၉၇၅ခုႏွစ္မွာ အမ်ားျပည္သူ၊ ကမၻာလွည္႕ခရီးသည္ေတြ အတြက္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့တယ္။

စင္ကာပူကၽြန္းမွာရွိတဲ့ အဂၤလိပ္စစ္တပ္ဟာ ပထမကမၻာစစ္အတြင္း စစ္မဆင္ႏႊဲလုိက္ရပါဘူး။ ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွ စီလိုဆို(Siloso)ခံတပ္ဟာ ဂ်ပန္ေတြရဲ႕ ေလေၾကာင္းမွာ ဗံုးၾကဲမႈေတြကို အၾကိမ္ၾကိမ္ခံခဲ့ရတယ္။ အဂၤလိပ္ေတြဟာလည္း သူတို႕ရဲ႕ ရွိသမွ်အင္အားကို စင္ကာပူကၽြန္းမွာ ျဖည္႕ဆည္းခဲ့ရတယ္။ ဆိပ္ကမ္းအနီးမွာရွိတဲ့ ဂ်ပန္ဘုရင္တပ္သေဘာၤမ်ားကိုလည္း ပစ္ခတ္နစ္ျမဳပ္ခဲ့တယ္။ စီလိုဆို(Siloso) ခံတပ္ဟာ ဂ်ပန္လက္ထဲ က်မသြားေအာင္ အစြမ္းကုန္ၾကိဳးစားခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ဂ်ပန္ေတြ စစ္ေရးနိမ့္ လက္နက္ခ်သြားျပီး စစ္ေျပျငိမ္းေရး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုကာ စီလိုဆို(Siloso) ခံတပ္မွာပဲ စစ္စခန္းခ်ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒါက အဲ့ဒီေနရာကို ကားနဲ႕ အရင္သြားရပါတယ္။ ျပီးမွ အဲ့ဒီကေန ဇုန္ ၃ခုခြဲထားပါတယ္။ အ၀ါဇုန္၊ အနီဇုန္၊ အျပာဇုန္ရယ္ဆိုျပီး ဇုန္ေတြ ခြဲထားျပီး သြားေလ့လာလုိ႕ရတယ္ေလ။ ပထမဆံုး ၀ိုင္းေရာက္ခဲ့တာကေတာ့ အ၀ါဇုန္ပါ။ အဲ့ဒီထဲမွာ စတင္ေလ့လာမယ္ဆုိရင္ ၃၅မိနစ္၊ အနီဇုန္ဆုိရင္ ၄၅ မိနစ္နဲ႕ အျပာဇုန္ဆိုရင္ မိနစ္ ၄၀ဆီ အသီးသီးၾကာျမင့္ပါတယ္။ အနည္းဆံုး အခ်ိန္ ၂နာရီ ေပးႏုိင္ရင္ ရပါျပီ။

ပထမဆံုး စတင္ေရာက္သြားတဲ့ေနရာကေတာ့ Battery Command Post ဆိုတဲ့ ခံတပ္ကေန ပင္လယ္ဘက္က လာမယ့္ အေျမာက္ရန္ေတြကေန ကာကြယ္ေပးႏုိင္ဖို႕အတြက္ အမိန္႕ေပးတဲ့ေနရာပါ။ အဲ့ဒီထဲကို ေရာက္သြားျပီဆိုရင္ 1942ခုႏွစ္တုန္းက စစ္ျဖစ္ကာလအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အေျမာက္အသံေတြကို ထည္႕ေပးထားပါတယ္။

ဒါကေတာ့ ေျမေအာက္ကေန ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ေတြကို သယ္ေပးတဲ့ ၀န္ခ်ီစက္ပါ။

အေျမာက္က်ည္ဆံေတြကို အခုုလိုသယ္ေဆာင္ျပီး ေျမေအာက္ထဲမွာ သိမ္းထားၾကခဲ့တဲ့ပံုေတြပါ။

စစ္ပြဲမွာ အေျမာက္နဲ႕ပစ္ဖို႕ အဆင္သင့္ ျပင္ေနၾကတာေလ။

ဒါကေတာ့ တဖက္ရန္သူကေန ပစ္ခတ္လာမယ့္ ဗုံုးရန္ေတြကေန ကာကြယ္ႏုိင္ဖုိ႕ အေျမာက္က်ည္ဆန္ေတြသိမ္းထားတဲ့ေနရာပါ

ေရွးေဟာင္းမီးအိမ္နဲ႕ မီးအိမ္ေတြကို ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ေနရာပါ။

ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ရန္သူေတြကို တြန္းလွန္ကာကြယ္ ခုခံႏုိင္ဖုိ႕အတြက္ ဖြဲ႕စည္းလုိက္တဲ့ အထူးေျပာက္က်ားတပ္သား အဖြဲ႕ Force 136 နဲ႕

အဲ့ဒီအဖြဲ႕မွ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ တပ္သား Lt. Yuen Wai Cheong

စစ္ျဖစ္ကာလအတြင္း စားနပ္ရိကၡာေတြ သိုေလွာင္ထားပံု၊ စတိုခန္း၊ ေရေလွာင္ကန္နဲ႕ စားနပ္ရိကၡာတခ်ိဳ႕

သေဘၤာေပၚမွာ ေနထုိင္ရတဲ့ စစ္သားေတြရဲ႕ဘ၀

စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေနတဲ့ အခန္းတဲ့ အိပ္တင္ ကုတင္ေနရာ

စစ္သားေတြေနတဲ့ စစ္တန္းလ်ား (Barrack room)

Laundry Room & Taylor Room

Cook House

12 pounder QF Gun (1942)

17th & 18th Century of Malayan Canons

Parbuckling (အေျမာက္ေတြကို ေတာင္ကုန္းေပၚသယ္တဲ့အခါ ေအာက္ဖက္တြင္သစ္သားတံုး၊ၾကိဳး၊ လံုး၀န္းေသာ ပင္စည္ (ပံုတြင္ျမင္ရသည္႕အတုိင္း) စသည္တုိ႕ျဖင့္ အသံုးျပဳေရြ႕လ်ားေစျခင္း)

အသံုးမျပဳေသာ အေျမာက္တခ်ိဳ႕

ေတာင္ကုန္းေပၚကေန လွမ္းျမင္ေနရတဲ့ Labrador Park

ဂ်ပန္ေတြ အေရးနိမ့္လို႕ လက္နက္ခ် အညံ႕ခံတဲ့ေနရာ (Surrender Chambers)

British surrender - ford motors boardroom (15th Feb 1942)

Janpanese Delegation - 11 person , British Delegation - 4 person (total 15 persons)

ဂ်ပန္နဲ႕ အဂၤလိပ္တုိ႕ စစ္ေျပျငိမ္းေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိေနစဥ္

Supreme allied commander S.E.A (Admiral Lord Louis MountBatten)

လက္မွတ္ထိုးအခမ္းအနားျပီးေနာက္ ျပည္သူလူထုႏွင့္အတူ ေအာင္ပြဲခံပြဲ တက္ေရာက္ေနတဲ့ MountBatten

စီလိုဆို(Siloso) ခံတပ္ရဲ႕ ေက်ာ္ၾကားလွတဲ့ ဒ႑ာရီေလးတစ္ခုကေတာ့ အဲ့ဒီခံတပ္မွာရွိတဲ့ အေျမာက္ေတြဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္မွာ ရန္သူဂ်ပန္တပ္ေတြကို တစ္ခ်က္မွ မပစ္ခတ္လုိက္ရပါဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႕လဲဆိုေတာ့ စီလိုဆို(Siloso) ခံတပ္ဟာ ေရေၾကာင္းတုိက္ပြဲအတြက္ ပင္လယ္ျပင္ဘက္ကို မ်က္ႏွာမူျပီး တည္ေဆာက္ထားခဲ့တာပါ။ တကယ္ေတာ့ ဂ်ပန္ေတြဟာ စင္ကာပူကၽြန္းကို ၀င္ေရာက္သိမ္းပိုက္တာဟာ ကုန္းပိုင္းကေနသာ ၀င္ေရာက္ခဲ့တာေလ ဒါေၾကာင့္ အေျမာက္ေတြဟာ ကုန္းတြင္းဘက္ကိုလွည္႕ျပီး ပစ္ခတ္ႏုိင္စြမ္းမရွိခဲ့ဘူးလုိ႕ သိခဲ့ရပါတယ္။

(ေနာက္ထပ္ သမိုင္း၀င္အေၾကာင္းေတြကို ဗီဒီယိုရုိက္ကူးခဲ့တာ ၂ဖုိင္က်န္ပါေသးတယ္ ဖိုင္ဆုိဒ္ၾကီးလုိ႕ တင္လုိ႕မရျဖစ္ေနတာနဲ႕ပဲ ဓါတ္ပံုေတြပဲ တင္ေပးလုိက္တာပါ ဓါတ္ပံုေတြကို အၾကီးျမင္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ပံုေပၚမွာသာ ကလစ္ႏွိပ္ျပီး ၾကည္႕လုိက္ရုံပဲေနာ္)

အားလံုးကိုခင္မင္ေလးစားလ်က္